2023’e bakış: Dünyada bu yıl neler oldu?
2023 yılının başlarında Türkiye, Kahramanmaraş depremleriyle tarifsiz bir acı yaşadı. Binlerce kişinin hayatını kaybettiği deprem dünyada da derin üzüntülere sebep oldu. Ancak dünya 20 yılında çok fazla olaya tanık oldu. 2023’ü geride bırakmamıza sayılı saatler kala, dünyada bu yıl neler olduğunu hatırlayalım.
6 ŞUBAT KAHRAMANMARAŞ DEPREMİ
2023 yılının ilk günlerinde Türkiye, Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremle sarsıldı. Türkiye’de binlerce kişinin hayatını kaybettiği depremler dünya gündemine de oturdu.
100 saniye süren depremin üzerinden saatler geçtikten sonra bir deprem daha meydana geldi. Saatler 13.24’ü gösterdiğinde bu sefer merkez üssü Kahramanmaraş-Elbistan olan 7.6 büyüklüğünde bir deprem daha yaşandı.
Depremde,yaklaşık 6 bini Suriye tarafında olmak üzere en az 56 bin kişi hayatını kaybetti.
FİNLANDİYA-TÜRKİYE-İSVEÇ-NATO
24 Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana askeri tarafsızlığını koruyan iki ülke NATO’ya üye olmak istedi.
Rusya’nın komşusu Finlandiya ve İsveç güvenlik gerekçesiyle NATO’ya üye olma niyetleri dile getirdi ancak Türkiye buna karşı çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya ve İsveç’in terör örgütlerine destek verdiğini, bu destek kesilmediği sürece üyeliklerine destek vermeyeceğini açıkladı.
Mart ayında Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından Erdoğan, Finlandiya’nın terör mücadele için olumlu adımlar attığını söyleyerek NATO üyeliğini başlatma kararı aldıklarını açıkladı. Mart ayının sonunda Türkiye, Finlandiya’nın NATO’ya katılımını son üye ülke olarak kabul etti.
Diğer yandan, ABD-Türkiye- Avrupa ülkeleri arasında uzun süredir yapılan görüşmelerin ardından İsveç’in NATO’ya üyeliği halen onaylanmadı. Türkiye, İsveç’ten terörle mücadele için somut adımlar görmek istediğini defalarca kez dile getirdi. Mayıs ayında İsveç’te yeni terörle mücadele yasasını yürürlüğe girdi.
27 Aralık günü, İsveç’in NATO’ya kabulüne ilişkin teklif TBMM Dışişleri Komisyonu’nda kabul edildi. 2023’ün sonuna geldiğimiz bugünlerde Türkiye, İsveç’in NATO üyesi olmasının önünü açtı, son karar Meclis’ten çıkacak.
TRUMP ABD TARİHİNE GEÇTİ
2024 yılında en çok konuşulacak konulardan biri de Kasım ayında ABD’de gerçekleşecek seçimler olacak. 2023 yılında ismi gündemden düşmeyen eski ABD Başkanı Donald Trump, ABD seçimlerinde yarışması durumunda 2024 yılında ismini en çok duyacağımız isimlerden biri olacak.
Trump, ilk kez sabıka fotoğrafı çekilen ABD başkanı olarak tarihe geçti. 2020 ABD Başkanlık seçimlerinin sonuçlarına müdahalede bulunduğu suçlamasıyla hazırlanan iddianame kapsamında teslim oldu.
Seçime müdahale davasında Georgia’da teslim olan Trump, Fulton Bölge Hapishanesi tarafından yapılan işlemlerin ardından tahliye edildi. 200 bin dolar kefalet bedelini ödeyen Trump, ABD’de ilk kez sabıka fotoğrafı çekilen başkan oldu.
BERLUSCONİ ÖLDÜ
İtalyan siyasetine iz bırakan isimlerden eski başbakanlardan Silvio Berlusconi, 12 Haziran 2023’te hayatını kaybetti.
Kronik lösemi teşhisi koyulan 86 yaşındaki Berlusconi, nisan ayında hastaneye kaldırılmıştı ve yoğun bakımda tedavi görüyordu.
1994 yılında siyasete girmiş ve 4 kez başbakanlık yapmıştı. Medya ve spor alanında çalışan Berlusconi’nin adı siyaset hayatı boyunca seks ve yolsuzluk davalarına da karıştı.
Berlusconi’nin ölümünün ardından dünya liderleri de başsağlığı dileklerini iletti. Taziye mesajında bulunanlardan biri de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin oldu. Berlusconi ile yakın arkadaş olan Putin, “Silvio benim için çok değerli bir insan, gerçek bir dosttu. Gerçek bir vatansever olan Berlusconi, vatanının çıkarlarını her şeyin üzerinde tuttu.” ifadelerini kullandı.
OCEAN GATE FACİASI
18 Haziran’da 5 kişi, Kanada’nın Newfoundland kıyısı açıklarında Kuzey Atlantik Okyanusu’ndaki Titanik enkazını görüntülemek için yapılan dalış sırasında patlayan bir denizaltıdaydı.
Aracın sahibi keşif şirketi OceanGate Expeditions’ın kurucusu ve CEO’su Stockton Rush, aralarında Shahzada Dawood, oğlu Suleman Dawood, Hamish Harding ve Paul-Henri Nargeolet’in bulunduğu 4 yolcu ile beraber denizaltındaydı.
Dalıştan kısa bir süre sonra denizaltından haber alınamadı. Kısa süreli oksijenleri kalan ekip için zamana karşı yarış başlarken, günler sonra enkaz bulundu ve 5 kişinin de hayatını kaybettiği açıklandı.
Patlamanın ardından denizaltının güvenliği ve risk yönetimiyle ilgili sorular ortaya çıktı. Titan denizaltısına yönelik turistik seyahatler ise askıya alındı.
WAGNER İSYANI
24 Haziran’da ise dünya Rusya’da ortaya çıkan bir başkaldırıya odaklandı.
Paralı asker grubu Wagner’in isyancı lideri Yevgeny Prigozhin savaşçılarıyla birlikte Moskova’ya doğru yürüyüşe geçti.
Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sert duruşu sonrası geri adım atan grubun lideri Prigozhin, birliklerini Belarus’a kaydırdığını duyurdu.
İsyandan 2 ay sonra Yevgeny Prigozhin ve beraberindeki Wagner liderleri Moskova yakınlarındaki bir uçak kazasında öldü.
Şüpheli kazanın ardından Rusya lideri Putin kısa bir baş sağlığı açıklamasında bulundu.
ABD-ÇİN ARASINDA CASUS BALON GERİLİMİ
2023 yılı başlarken ABD-Çin gerilimi azalıyordu. İki ülke lideri Biden ve Xi Bali’deki G-20 zirvesi çerçevesinde olumlu bir görüşme yapmıştı.
Dışişleri Bakanı Antony Blinken iki ülkenin giderek gerginleşen jeopolitik rekabetine “dur demek” için Şubat ayında Pekin’i ziyaret edecekti.
Ancak daha sonra Amerika Birleşik Devletleri’nin üzerinde bir Çin gözetleme balonu belirdi.
ABD Hava Kuvvetlerine ait bir F-22 savaş uçağı balonu Güney Carolina açıklarında düşürmeden önce bu gizemli hava aracı bir hafta boyunca ülkenin üzerinde sürüklendi.
Pekin, meteoroloji balonunun “hava durumunu gözlerken” rotasından saptığı konusunda ısrar etti.
ABD ise balonun askeri ve sanayi casusluğu yapmak üzere kullanıldığını savundu. Olay Blinken’in Pekin ziyaretini ertelemesine yol açtı.
Blinken nihayet Haziran’da kendi ifadesiyle “yapıcı” görüşmeler amacıyla Pekin’e gitti.
Bu görüşmeler Washington’un Çin’le ticarete ek kısıtlamalar getirmesini engellemedi.
Aynı şekilde Pekin’in Tayvan’a, Filipinler’e veya Asya’daki Amerikan askeri kuvvetlerine yönelik tacizini durdurmaya yetmedi.
Biden ve Xi, Kasım ayında San Francisco’daki 2023 APEC Liderler Forumu’nda oturum aralarında bir araya geldi.
Görüşmelerde iyi niyet beyanı olarak birkaç küçük anlaşma imzalandı ancak ilişkiler açısından önemli bir ilerleme sağlanamadı.
KARABAĞ’A 24 SAATLİK OPERASYON
Azerbaycan yönetimi Eylül ayı başlarında, kendi toprakları üzerinde ayrılıkçı bir terör yapılanmasına “daha fazla müsaade etmeyeceğini” duyurdu.
Karabağ’da 30 yılı aşkın süredir işgal altındaki ayrılıkçı yönetime karşı 19 Eylül’de antiterör operasyonu başlattı.
Ermeniler tarafından işgal edilmiş bölgede “fiili yönetim ilan etmiş yönetici kadro” Ermenistan’dan destek istedi.
Ancak bu desteğin gelmeyeceği anlaşılınca Karabağ’daki ayrılıkçı yönetim 24 saat içinde teslim oldu ve ateşkes sağlandı.
FİLENİN SULTANLARI’NIN AVRUPA ŞAMPİYONU
3 Eylül günü tüm Türkiye’nin gözü Belçika’nın başkenti Brüksel’de gerçekleşen A Milli Kadın Voleybol Takımımızın Sırbistan ile karşılaşmasındaydı.
Haftalarca süren maçların ardından Filenin Sultanları, 2023 CEV Avrupa Şampiyonası finalinde Sırbistan’ı 3-2 yendi. A Milli Kadın Voleybol Takımımız Cumhuriyetimizin 100. yılında Avrupa şampiyonu oldu ve tüm Türkiye’ye büyük bir gurur yaşattı.
İSRAİL – HAMAS SAVAŞI
Hamas’ın silahlı kanadı Kassam Tugayları, 7 Ekim’de gerekçesiyle İsrail’e karşı “Aksa Tufanı” isimli operasyon başlattı.
Hamas’ın İsrail’e saldırısında 1400 İsrailli hayatını kaybederken, İsrail ordusu da aynı gün roketlerin fırlatıldığı abluka altındaki Gazze Şeridi’ne doğru saldırılarına başladı.
İsrail’in saldırılarında şu ana kadar en az 8 bin 200’ü çocuk, 6 bin 200’ü kadın olmak üzere 20 bin 424 Filistinli hayatını kaybetti.
Dünya genelinde İsrail’in Gazze’ye saldırılarına karşı bazı ülkeler, Filistin’e destek olarak ateşkes talep ederken başta ABD olmak üzere bazı ülkeler ise BMGK’deki Gazze’de ateşkes karar tasarılarını reddetti.
BM Genel Kurulu, Gazze’de acilen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısını 10 “hayır” oyuna karşı 153 oyla kabul etti. Oylamada Avusturya, Çekya, Guatemala, İsrail, Liberya, Mikronezya, Nauru, Papua Yeni Gine, Paraguay ve ABD “Hayır” oyu kullandı.
Bu süreç zarfında 7 günlük insani ara verilirken, esir takası gerçekleşti ve saldırılar bir süre durdu. Ancak 2023’ün son günlerinde yeni bir insani ara için tüm girişimlerin sürmesine karşın saldırılar hala devam ediyor.
“TARİHİN EN SICAK YILI”
İklim krizinde her geçen yıl rekor üstüne rekor kırılan yıllar yaşamaya devam ediyoruz. 2023’te tam olarak böyle bir yıl oldu.
2023, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) Kopernik İklim Değişikliği Servisi, Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) tarafından “tarihin en sıcak yılı” ilan edildi.
Ortalama küresel sıcaklığın 17,23 derece olarak ölçüldüğü 6 Temmuz, “kaydedilen en sıcak gün” olarak tarihe geçti.
KURAN YAKMA EYLEMİ
21 Ocak 2023’te İsveç’li politikacı Rasmus Paludan Stockholm’deki Türk Büyükelçiliği önünde Kuran yaktı.
Türkiye’nin tüm uyarılarına rağmen bu provokatif eylemler Danimarka’da da gerçekleştirildi.
Eylemler sırasında polisin güvenlik önlemleri aldığı ve müdahale etmediği görüldü.
İslam ülkeleri Kuran yakılmasının yasaklanması ve bunun “nefret suçu” olarak cezalandırılması gerektiğini açıklasa da eylemler özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinde tekrarlandı.
İSKOÇYA’DA MÜSLÜMAN BAŞBAKAN
27 Mart’ta İskoçya’da iktidardaki İskoç Ulusal Partisi’nin başkanlık koltuğuna Pakistan kökenli Hamza Yusuf seçildi.
Hamza Yusuf İskoçya’nın ilk müslüman Başbakanı oldu.
MEKSİKA’DA UZAYLI İDDİASI
13 Eylül’de Meksika Kongresi’nde “insan dışı” varlıklara ait olduğu iddia edilen kalıntılar gösterildi.
Kongrede yeminli ifade veren araştırmacılar 2 mumyalanmış örneğin “insan evriminin” bir parçası olmadığını savundu.
NASA’dan bilim insanlarıysa kalıntıların ciddiye alınacak özellikte olmadığını belirtti.
TWITTER’DA İSİM DEĞİŞİKLİĞİ
24 Temmuz tarihinde iş insanı Elon Musk, sahibi olduğu sosyal medya platformu Twitter’ın adını değiştirdiğini açıkladı.
Platformla özdeşleşen kuş logosu yerini “X” harfine bıraktı.
Dünyada bir buçuk milyara yakın hesap ve 300 milyon civarında aktif üyesi ile en çok kullanıcısı olan sosyal medya platformu artık X olarak biliniyor.
KRAL CHARLES’IN TAÇ GİYME TÖRENİ
6 Mayıs günü, İngiltere’de Kral Charles ve Kraliçe Camilla başkent Londra’da gerçekleşen ihtişamlı bir törenle tacını giydi.
Kral Charles, 1066’dan bu yana burada taç giyen 40’ıncı hükümdar oldu.
56 bağımsız ülke ve 2,4 milyar insandan oluşan İngiliz Milletler Topluluğu’nun başkanı ve bu ülkelerin 14’ünde aynı zamanda devlet başkanı olan Charles’ın taç giyme töreninin milyonlarca insan takip etti.
Kral Charles, 1066’dan bu yana burada taç giyen 40’ıncı hükümdar oldu.
RUSYA – UKRAYNA SAVAŞI DEVAM EDİYOR
Rus ordusu, 24 Şubat 2022’de başlayan savaşta 300 bin yedek askerle takviye edilen güçleriyle Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesinde yeniden saldırıya geçti.
Moskova Mayıs ayında, Bahmut şehrinin ele geçirildiğini duyurdu.
Kiev Yönetimi Moskova’nın işgal ettiği toprakları geri almak amacıyla Haziran’da karşı saldırı başlattı.
Sadece güney ve doğudaki birkaç köyü geri almayı başardı.
Ukrayna Batı’nın desteğine rağmen ağır bir maliyetle çok az ilerleme kaydetti.
Kasım ayı ortasında ise Kiev Yönetimi, Rus ordusunu güneydeki Herson bölgesinde birkaç kilometre geri püskürttüğünü iddia etti.
Ancak Rusya aralıklarla da olsa Ukrayna’nın başkentini füzelerle vurmayı sürdürdü.
Batı medyasında Ukrayna savaşının çıkmaza girdiği ve ABD’nin Moskova’yla bir anlaşma zemini hazırlaması için Ukrayna lideri Zelenski’ye baskı yapmaya başladığı öne sürüldü.
Bununla birlikte ABD’de Biden Yönetimiyle Cumhuriyetçi Parti arasında Ukrayna’yı destekleme konusunda derin görüş ayrılıkları yaşandı.
TÜRKİYE’DE SEÇİMLER
Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili seçiminin ilk turu 14 Mayıs’ta yapıldı.
Cumhur İttifakı, anketlerde beklenenin aksine Meclis’teki çoğunluğunu rahat bir şekilde korudu.
Cumhurbaşkanı adaylarının ilk turda yüzde 50’ye ulaşamaması nedeniyle seçim ikinci tura kaldı. Millet İttifak’ının ortay adayı Eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile yarışan AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 28 Mayıs’ta yeniden cumhurbaşkanı seçildi.
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda oyların yüzde 5’ten fazlasını alan ATA İttifakı’nın adayı Sinan Oğan, kendisini ikinci turda seçim sonucunu belirleyici aktör olarak konumlandırdı.
AŞIRI SAĞIN YÜKSELİŞİ
2023 yılı dünya dengelerinin büyük ölçüde değiştiği, ülkeler arası ilişkilerin yeniden şekillendiği, toplumların siyasi tercihlerinin farklılaştığı kritik bir yıl olarak geride kaldı. Bu yılın dünya çapında en çok tartışılan ve küresel etkileri en geniş olan seçimi kuşkusuz Türkiye seçimleri olurken, 14-28 Mayıs Seçimleri’nin yanında dünyada 12 seçim daha ön plana çıktı.
1- Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Seçimleri – 28 Ocak 2023
Özellikle Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla hassaslaşan Doğu Avrupa dengelerinde önemli bir ağırlığa sahip olan Çek Cumhuriyeti’nde yeni lider eski NATO generali Petr Pavel oldu. 61 yaşındaki Pavel, oyların yüzde 57’sini aldı.
Avrupa’da yükselen aşırı sağın ve AB karşıtı siyasi söylemlerin ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın gölgesinde, eski bir demir perde ülkesi Çek Cumhuriyeti’nin AB ve NATO’ya yakın bir çizgide tercihini kullanması; AB yönetiminin müttefiklere ihtiyaç duyduğu bu dönemde Brüksel’e nefes aldırdı.
2- Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı Seçimleri – 5 Şubat 2023
Türkiye ve KKTC’yi de yakından ilgilendiren bu seçimlerin galibi, yüzde 51.7 ile Nikos Hristodulidis oldu. GKRY tarihindeki en yakın farkla biten bu seçimlerin kazananı Hristodulidis, 2014-2018’de de Nikos Anastasiadis hükümetinin sözcülüğünü yürütmüş, 2018-2022 yıllarında Dışişleri Bakanı olarak görev yapmıştı.
Merkez sağın desteğini alarak seçilen Hristodulidis, Kıbrıs sorununun çözümünün en önemli önceliği olduğu açıklamasında bulunmuştu. GKRY’nin Hristodulidis tercihi, uzun süredir devam eden Anastasiadis politikalarının devamını tercih ettiğini gösteriyor.
3- Estonya Parlamento Seçimleri – 5 Mart 2023
Özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından önemi bir kat daha artan ülkelerden biri Estonya. Rusya sınırında bulunan bu Kuzey Avrupa ülkesi, tercihini Ukrayna’nın en büyük destekçilerinden merkez sağ Reform Partisi’nden yana kullandı. Yüzde 31.5 oyla ilk sıraya yerleşen Reform Partisi, Avrupa’da Ukrayna’nın en açık sözlü destekçisi olarak tanınıyor.
İkinci sıradaki parti ise yüzde 16.1 ile aşırı sağcı EKRE Partisi oldu. Avrupa’da yükselen aşırı sağın Estonya’daki tezahürlerinden biri olduğu belirtilen EKRE Partisi, AB’den çıkış referandumunu savunuyordu.
4- Bulgaristan Parlamento Seçimleri – 2 Nisan 2023
Takip edilen bir diğer seçim ise komşu Bulgaristan’da gerçekleştirildi. Son 2 yılda 5 kez seçime giderek siyasi krizleri aşmaya çalışan ancak başarıya ulaşamayan Bulgaristan’da, bu seçimlerin galibi mevcut Başbakan Boyko Borisov’un partisi Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar partisi oldu. Oyların yüzde 25’ini alan Borisov’un partisini yüzde 23 ile Kiril Petkov’un partisi PP takip etti.
Koalisyon için PP ile anlaşamayan Borisov, azınlık hükümeti kuracağını ilan etti. Ülkenin bölünmüş siyasi iklimi, istikrarlı yönetime tekrar ulaşma ihtimalini zorlaştıran en büyük etkenlerden.
5- Finlandiya Genel Seçimleri – 2 Nisan 2023
Finlandiya, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından değiştirdiği dış politikasıyla 2023’ün en konuşulan ülkelerinden biri oldu. Geleneksel tarafsız dış politika ilkesini değiştirerek NATO üyeliği başvurusunda bulunan ve Türkiye’nin de onayıyla kabul edilen Finlandiya, kıyasıya geçen bir seçime sahne oldu.
Birçok ülkede olduğu gibi burada da muhafazakar partiler daha çok tercih edilirken, son yılların polemiklere konu olan siyasetçisi solcu Başbakan Sanna Marin, seçimlerde üçüncü parti olarak büyük bir yara aldı. 200 sandalyeli parlamentoda Ulusal Koalisyon Partisi, 46 sandalye kazanan sağcı ve popülist Finler Partisi’nin hemen önünde tamamlayarak 48 sandalye kazandı. Finler Partisi oyların yüzde 20,1’ini aldı.
6- Yunanistan Genel Seçimleri – 25 Haziran 2023
Bir diğer kritik seçim ise komşu Yunanistan’da gerçekleşti. Solcu Syriza ana muhalefet partisi lideri Alexis Çipras’ın büyük umutlarla girdiği genel seçimleri Avrupa Birliği ve ABD ile derin ilişkiler kuran mevcut başbakan Kyriakos Mitsotakis’in partisi Yeni Demokrasi kazandı. Oyların tek başına yüzde 40’ını alan ve en yakın rakibi Syriza’ya 20 puan fark atan Yeni Demokrasi, Yunan halkından güçlü bir destek aldı. Bu zafer, 1974 yılından beri kazanılan en büyük siyasi zafer.
Seçimlerin ardından Çipras partisinin liderliğinden istifa etti.
7- İspanya Genel Seçimleri – 23 Temmuz 2023
Faşist diktatör Franco’nın ölümünün ardından 40 yıldır sol partiler tarafından yönetilen İspanya, bu seçimlerde ilk defa sağ koalisyon tarafından yönetilmeye çok yaklaştı. Seçimlerde en çok oy alan parti yüzde 33 ile merkez sağ PP olurken, başbakan Sanchez’in sol partisi yüzde 31 ile ikinci sırayı elde etti.
Merkez sağ PP ilk sırayı kazansa da parlamento dağılımındaki diğer sağ partilerin koltuklarının toplamı bir sağ koalisyon kurulmasına yetmedi. Sanchez bir azınlık sol koalisyonu kurarak Başbakanlık görevini tekrar üstlendi.
8- Fransa Senato Seçimleri – 24 Eylül 2023
Fransa’da parlamentonun üst kanadı Senato’da görev yapan 348 senatörden 172’si için yapılan ara seçimler, 24 Eylül Pazar günü yapıldı. Merkez sağ partileri Senato’daki çoğunluğunu korusa da kayıplar yaşadı. En büyük kayıp yaşayanların başında ise Fransa Cumhurbaşkanı Macron geldi.
9- Yeni Zelanda Genel Seçimleri – 14 Ekim 2023
Okyanusya’nın doğal güzellikleri ve Yüzüklerin Efendisi film serisiyle meşhur ülkesi Yeni Zelanda’da 2023yılı iktidar değişikliğine sahne oldu. Başbakan Jacine Ardern’in istifa ederek siyasetten çekilmesiyle güç kaybeden İşçi Partisi, seçimlerde yüzde 27 alarak yüzde 39 oy alan merkez sağ Ulusal Birlik Partisi’nin ardından ikinci oldu.
Ulusal Parti ve İşçi Partisi, ekonomiyi iyileştirmeyi ve enflasyonu kontrol altına almayı vadetmişti. Yeni Zelanda halkı, tercihini Ulusal Parti’den ve lideri Christopher Luxon’dan yana yaptı.
10- Polonya Genel Seçimleri – 15 Ekim 2023
Avrupa’nın en önde gelen ülkelerinden biri olan Polonya, 2023 yılında keskin bir yol ayrımı yaşadı. AB yanlısı siyasetin ve AB’ye taban tabana zıt bir görüşün siyasi çekişmesine sahne olan 2023 seçimleri, Polonya’nın ve Avrupa’nın en önde gelen siyasetçilerinden olan Donald Tusk’ın zaferiyle sonuçlandı.
AB yanlısı politikaları tercih eden Polonya, Avrupa’da yükselen AB karşıtı aşırı sağ görüşlerin gölgesinde Brüksel için önemli bir müttefik olmayı sürdürdü.
11- Arjantin Genel Seçimleri – 22 Ekim/19 Kasım 2023
Bu yıl dünyada en çok konuşulan seçimlerden biri Arjantin’de yaşandı. Arjantin Merkez Bankası’nın yanı sıra, çevre, sağlık, eğitim gibi bakanlıkları kapatacağını söyleyen Javier Milei, Arjantin’in yeni cumhurbaşkanı oldu.
Seçim döneminde ülkenin zor durumdaki ekonomisini iyileştirmek için vadettiği radikal uygulamalarla dikkat çeken Milei, seçilmesinin ardından ‘şok tedavi uygulayacağını’ söyledi.
Arjantin pesosunun değeri uzun süredir düşüyor, yoksulluk seviyesi yüzde 40’a dayandı, IMF verilerine göre derin bir ekonomik resesyon yaşanıyor. Milei’nin vaatlerinden biri, dolarizasyon süreci sonunda ülkenin resmi para birimini ABD doları yapmak.
12- Hollanda Genel Seçimleri – 22 Kasım 2023
Avrupa’nın önde gelen ülkelerinden olan Hollanda, dünya siyasetinden aşırı sağın yükselişinin en büyük örneklerinden biri olarak öne çıktı. Bundan 10 yıl önce iktidar şansı bulunmayan aşırı sağcı Geert Wilders ve partisi, bu seçimlerde büyük bir başarı elde ederek seçimlerde ilk sıraya yerleşti.
PVV lideri Wilders, ilk sonuçların ardından yaptığı açıklamada, “Kuran ve camilerin yasaklanması gibi demokratik olmayan ya da anayasaya aykırı tedbirler almayacağız” diyerek itidalli bir yönetim vaadetti.
Dilan Yeşilgöz liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi 2021 seçimlerine göre 11 milletvekili kaybederek, 24 sandalye ile 3. oldu. Hollanda’nın 10 yılı aşkın süredir başbakanlığını yürüten Rutte, bu seçimin ardından siyasetten çekildi.
ABD’Lİ SENATÖRDEN YOLSUZLUK SKANDALI
25 Eylül tarihinde ABD siyasetinde Türkiye’yi de yakından ilgilendiren bir skandal patlak verdi.
Türkiye’ye F16 satışına karşı çıkan isimlerin başında gelen Demokrat senatör Bob Menendez, hakkındaki yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla ilgili ifade verdi.
Suçlamalar nedeniyle Dış İlişkiler Komitesi başkanlığından istifa eden Menendez, buna rağmen senatörlüğü bırakmayacağını ve “adının temize çıkacağına inandığını” söyledi.
YUNANİSTAN – TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE YENİ SAYFA
Yunanistan – Türkiye ilişkileri, kıta sahanlığı, Kıbrıs ve adalarda silahlanma tartışmaları arasında bir süredir oldukça gergindi. Ancak 6 Şubat’ta 50 binden fazla vatandaşımızın hayatını kaybettiği Maraş depremi, iki ülke ilişkileri için de bir milat oldu.
Özellikle bu sürecin ardından bakanlar düzeyinde yol haritası üzerinde mutabık kalındı, Ortak Eylem Planı görüşmeleri ilerledi.
Yunanistan Başbakanı Miçotakis ile beraber, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Almanya ziyaretlerinin ardından Yunanistan ile ilgili olumlu mesajlarını sürdürmesi sonrasında Aralık’ta 6 yıl sonra Atina’ya resmi ziyaret gerçekleşti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyareti çerçevesinde iki ülke arasında ekonomi, ticaret, ulaştırma, tarım, enerji, gümrük, turizm, spor alanları dahil bir dizi anlaşma ve mutabakat imzalanırken; en dikkat çekenlerinden birisi Yunan adalarında Türk vatandaşlarına kapıda vize uygulaması oldu.
Buna göre Sakız, Midilli, Rodos, Samos, Kos, Meis, Leros, Kalimnos, Simi, Limni adalarında geçerli olacak uygulamada bu adalara giden Türk vatandaşları kapıda vize uygulamasından yararlanabilecek. Vize ücretinin 60 Euro ve 1 haftalık süresinin olması beklenirken, iki ülkenin vatandaşlarının da ülkelerin turizmine büyük katkı sağlaması bekleniyor.
